ภาวะผมร่วงจากความเครียด

ในโลกของการดูแลสุขภาพเส้นผม ปัญหาผมร่วงเป็นสิ่งที่หลายคนต้องเผชิญ แต่ไม่ใช่ผมร่วงทุกประเภทจะเหมือนกันเสมอไป บทความนี้จะเจาะลึกถึง ภาวะผมร่วงจากความเครียด หรือ Telogen effluvium ที่เป็นสาเหตุของผมร่วงที่พบได้บ่อยแต่หลายคนอาจยังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้

Telogen effluvium คืออะไร?

Telogen effluvium เป็นภาวะผมร่วงชั่วคราวที่เกิดขึ้นเมื่อมีปัจจัยกระตุ้นบางอย่างที่ทำให้วงจรการเติบโตของเส้นผมผิดปกติ โดยปกติแล้ว เส้นผมจะมีวงจรชีวิต 3 ระยะหลัก:

• Anagen (ระยะเจริญเติบโต): ระยะที่เส้นผมงอกขึ้นมาและยาวขึ้น ซึ่งเป็นระยะที่ยาวนานที่สุด (ประมาณ 2-7 ปี)
• Catagen (ระยะหยุดการเจริญเติบโต): ระยะสั้นๆ ที่รากผมเริ่มหดตัว (ประมาณ 2-3 สัปดาห์)
• Telogen (ระยะพัก): ระยะที่เส้นผมพร้อมจะหลุดร่วงเพื่อเปิดทางให้เส้นผมใหม่ขึ้นมาแทนที่ (ประมาณ 3 เดือน)

เมื่อร่างกายเกิดภาวะเครียด ไม่ว่าจะเป็นทางร่างกายหรือจิตใจ จะส่งผลให้เส้นผมจำนวนมากจากระยะ Anagen เข้าสู่ระยะ Telogen พร้อมกัน ทำให้หลังจากนั้นประมาณ 2-3 เดือน เส้นผมที่อยู่ในระยะ Telogen เหล่านั้นจะหลุดร่วงอย่างฉับพลันและในปริมาณที่มากกว่าปกติ

สาเหตุหลักที่กระตุ้นให้เกิดภาวะ Telogen effluvium

ภาวะผมร่วงชนิดนี้มักมีจุดเริ่มต้นมาจากเหตุการณ์สำคัญที่สร้างความเครียดให้กับร่างกาย เช่น:

• ความเครียดทางร่างกาย: การเจ็บป่วยที่รุนแรง การผ่าตัดใหญ่ การมีไข้สูง การเสียเลือดมาก หรือการคลอดบุตร
• ความเครียดทางจิตใจ: การสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก การทำงานหนักเกินไป หรือภาวะซึมเศร้า
• การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน: การตั้งครรภ์ การคลอดบุตร หรือการหยุดใช้ยาคุมกำเนิด
• การขาดสารอาหาร: การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือการขาดวิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญ เช่น ธาตุเหล็ก โปรตีน หรือสังกะสี
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด: ยาต้านซึมเศร้า ยาลดความดันโลหิต หรือยาเคมีบำบัด

อาการและการวินิจฉัย

อาการที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือ ผมร่วงปริมาณมากในแต่ละวัน ซึ่งอาจมากกว่า 100-200 เส้นต่อวัน โดยเฉพาะช่วงสระผมหรือหวีผม โดยผู้ป่วยอาจสังเกตเห็นว่าผมดูบางลงทั่วทั้งศีรษะ แต่หนังศีรษะจะไม่มีอาการอักเสบหรือรอยแดงเหมือนโรคผิวหนังอื่นๆ ที่สำคัญคือภาวะนี้จะ เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์กระตุ้นประมาณ 2-3 เดือน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สอดคล้องกับวงจรชีวิตของเส้นผม

การวินิจฉัยภาวะนี้ทำได้โดยแพทย์จะซักประวัติอย่างละเอียดถึงเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา และอาจมีการตรวจร่างกายเพื่อดูความหนาแน่นของเส้นผม หรือการดึงเส้นผมเบาๆ เพื่อดูว่ามีผมหลุดร่วงออกมาผิดปกติหรือไม่

การดูแลและแนวทางการรักษา

ข่าวดีก็คือภาวะ Telogen effluvium เป็นภาวะผมร่วงชั่วคราว และสามารถฟื้นตัวได้เองเมื่อร่างกายกลับมาสู่สภาวะปกติ การรักษาหลักจึงเน้นไปที่การดูแลตัวเองและจัดการกับต้นตอของปัญหา:

• จัดการกับความเครียด: หากสาเหตุมาจากความเครียด ควรหาวิธีผ่อนคลาย เช่น การออกกำลังกาย การทำสมาธิ หรือการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
• ปรับปรุงโภชนาการ: รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และครบถ้วน โดยเฉพาะอาหารที่อุดมด้วยโปรตีน ธาตุเหล็ก สังกะสี และวิตามินต่างๆ
• ดูแลสุขภาพโดยรวม: พักผ่อนให้เพียงพอและรักษาสุขภาพให้แข็งแรง
• ปรึกษาแพทย์: หากผมร่วงยังคงรุนแรงหรือไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัดและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสม เช่น การรับประทานวิตามินเสริม หรือการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่ช่วยบำรุงรากผม

บทสรุป

ภาวะ Telogen effluvium ไม่ใช่เรื่องน่ากังวลเกินไป เพราะเป็นภาวะที่มักจะหายได้เองเมื่อปัจจัยกระตุ้นหมดไป การทำความเข้าใจสาเหตุที่แท้จริงและให้เวลาตัวเองในการฟื้นฟูร่างกาย คือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้เส้นผมของคุณกลับมาหนาและแข็งแรงอีกครั้ง

หากคุณกำลังประสบปัญหาผมร่วงที่ดูเหมือนจะเกี่ยวข้องกับความเครียดหรือเหตุการณ์สำคัญในชีวิต การทำความเข้าใจและยอมรับภาวะนี้เป็นก้าวแรกที่สำคัญที่สุด

นิติธรรมคลินิก พิษณุโลก
โทร: 055-303899, 097-251-3390
Line: https://lin.ee/mxQAzch
Facebook: นิติธรรม คลินิก

นิติธรรมคลินิก กรุงเทพ (สีลม)
โทร: 095-289-9998
Line: https://lin.ee/kUu8NAt
Facebook: นิติธรรม คลินิก สาขาสีลม Btsศาลาแดง